ដោយ សេក បណ្ឌិត
2011-02-18
សកម្មជនការពារបរិស្ថាន និងគណបក្សនយោបាយក្រៅរដ្ឋាភិបាល បានយល់ឃើញថា ការអភិវឌ្ឍវិស័យអគ្គិសនីនៅកម្ពុជា មានផលប៉ះពាល់ច្រើនជាងផលចំណេញពីវារីអគ្គិសនី។
៩-កុម្ភៈ-២០១០: អ្នកភូមិរស់នៅតាមដងទន្លេសេសានក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង ប្រើប្រាស់ទឹកទន្លេសម្រាប់ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ។
សកម្មជនការពារបរិស្ថានក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានសម្ដែងក្ដីព្រួយបារម្ភពីផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន និងការរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលស្ថិតក្នុងតំបន់ដែលមានការ វិនិយោគសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនី។
អ្នកសម្របសម្រួលអង្គការបណ្ដាញការពារទន្លេ៣ គឺទន្លេសេសាន ស្រែពក និងទន្លេសេកុង មានទីស្នាក់ការប្រចាំនៅខេត្តរតនគិរី លោក មៀច មាន បានឲ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរី ដឹងថា ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍រស់នៅតាមដងទន្លេសេសាន បានទទួលរងផលប៉ះពាល់ផ្ទួនៗពីការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅក្នុង ប្រទេសវៀតណាម ជាច្រើនកន្លែង ហើយមកដល់ពេលនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងភាគីពាក់ព័ន្ធ មិនទាន់បានដោះស្រាយជូនប្រជាពលរដ្ឋផង បន្ថែមទៅលើនេះទៀត គម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីក្នុងស្រុកបានចាប់ផ្ដើមអនុវត្តបន្ត ទៀតនៅពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ។
លោកបានឲ្យដឹងទៀតថា ៖ «ឃើញថា នៅពេលខាងមុខនេះ សហគមន៍យើងនឹងប្រឈមនឹងបញ្ហាពីរផ្ទួនគ្នា។ បញ្ហាមុនកើតឡើងមិនទាន់បានដោះស្រាយ ឬមានដំណោះស្រាយបែបណាមួយឲ្យប្រជាពលរដ្ឋបានធូរស្រាលក្នុងអារម្មណ៍ ទេ តែឥឡូវផែនការអភិវឌ្ឍន៍ថ្មីមួយទៀតត្រូវបានដាក់ចូល អ៊ីចឹងក្ដីបារម្ភរបស់គាត់ត្រូវបានផ្ទួន»។
លោក មៀច មាន បន្តថា ផលប៉ះពាល់ដែលគេមើលឃើញមាន ២ផ្នែកធំៗ គឺផលប៉ះពាល់ដោយប្រយោល និងប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់។ មានជាអាទិ៍ គម្រោងសាងសង់ទំនប់សេសាន២ ក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង នៅចុងឆ្នាំ២០១១នេះ គេត្រៀមជម្លៀសប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៥ឃុំ ដែលមានប្រជាពលរដ្ឋប្រហែលជាង ១ម៉ឺននាក់ ត្រូវប្ដូរទីលំនៅថ្មី ដីស្រែចម្ការរាប់សិបហិកតារត្រូវបោះបង់ចោល និងមានបញ្ហាប្រឈមផ្សេងៗជាច្រើនទៀត។
លោក មៀច មាន បញ្ជាក់បន្ថែម ៖ «ជាពិសេសទំនប់មួយនៅឡូត៍សេសាន២ ត្រូវប្លុក (បិទ) អស់ពីរទន្លេ វាមិនអាចធ្វើឲ្យត្រីបន្លាស់ទីពីក្រោម ពីទន្លេមេគង្គ ឡើងទៅក្នុងទន្លេសេសាន ទន្លេស្រែពកអីបានទេ ដោយសារទំនប់នោះខ្ពស់។ អ៊ីចឹងវាប្លុកទាំងស្រុងតែម្ដងចំពោះចរាចរណ៍របស់ត្រី ហើយប្រជាជនទាំងផ្នែកខាងក្រោម និងផ្នែកខាងលើមិនអាចធ្វើដំណើរតាមទូកបានទេ»។
សកម្មជនបរិស្ថានរូបនេះបានឲ្យដឹងពីផលប៉ះពាល់កន្លងមកដែល បណ្ដាលពីការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅប្រទេសជិតខាងកម្ពុជា ដូចជាប្រទេសវៀតណាម ជាដើមនោះ បានជះឥទ្ធិពលមកលើពលរដ្ឋដែលរស់នៅតាមដងទន្លេសេសាន ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដូចជាបញ្ហាធ្វើឲ្យទិន្នផលត្រីថយចុះ និងមានពូជត្រីមួយចំនួនត្រូវបាត់បង់តែម្ដង។
ការបាក់ច្រាំងទន្លេ ការកើនឡើងនូវខ្សាច់បាតទន្លេបណ្ដាលឲ្យលុបអន្លង់ត្រី ដែលជាជម្រកត្រីពងកូនយ៉ាងសំខាន់ បាត់តំបន់ថ្មប៉ប្រះទឹក ការប្រែប្រួលនូវល្បឿននៃចរន្តទឹកហូរមិនទៀងទាត់ បណ្ដាលឲ្យមានទឹកជំនន់លិចផ្ទះសម្បែង ស្រែចម្ការប្រជាពលរដ្ឋ ហើយពេលខ្លះបណ្ដាលទឹកទន្លេរីងរាក់គួរឲ្យព្រួយបារម្ភ។ បញ្ហាទឹកប្រែប្រួលនេះបណ្ដាលឲ្យគុណភាពទឹកមានភាពមិនប្រក្រតី បង្កឲ្យអ្នកប្រើប្រាស់ទឹកជួបប្រទះបញ្ហាប៉ះពាល់ដល់សុខភាព ៖ «នៅពេលងូតទឹក ប្រើទឹកទៅវារមាស់ កើតរោគផ្សេងៗ ជាពិសេសក្មេង អ្នកនេសាទ និងស្ត្រីហ្នឹង…»។
ប្រធានសមាគមការពារបរិស្ថាន និងវប្បធម៌ ហៅកាត់ថា សេប៉ា (Cepa) លោក ទេព ប៊ុនរិទ្ធិ បានមានប្រសាសន៍ថា ការកសាងទំនប់វារីអគ្គិសនីមានផលប៉ះពាល់ជាច្រើន ដែលមានកន្លែងខ្លះមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន។
នាយកប្រតិបត្តិនៃវេទិការបស់អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល (NGO FORUM) លោក ឈិត សំអាត បានធ្វើការកត់សម្គាល់ឃើញថា ផលប៉ះពាល់ពីវារីអគ្គិសនីនៅតំបន់តាមដងទន្លេមានភាពធ្ងន់ធ្ងរ ខ្លាំងជាងនៅតំបន់ព្រៃភ្នំ និងដងស្ទឹង ដែលតំបន់នេះអាចប៉ះពាល់ដល់ព្រៃឈើ ជីវចម្រុះជាច្រើនប្រភេទ មានដូចជាសត្វព្រៃជាដើម។
លោក ឈិត សំអាត បន្តថា ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងតំបន់ដែលមានផលប៉ះពាល់ គេមិនរំពឹងថា នឹងទទួលបានផលពីវារីអគ្គិសនីនោះប៉ុន្មានទេ ៖ «ពួកគាត់មិនមានអីចាំបាច់ អគ្គិសនីធំដុំប៉ុន្មានទេ តាមខ្ញុំយល់ តាមជនបទពួកគាត់គ្រាន់តែមានភ្លើងដើម្បីបំភ្លឺអ៊ីចឹង»។
តំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំង សម រង្ស៊ី លោក សុន ឆ័យ មានប្រសាសន៍ដែរថា គម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីភាគច្រើនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គេពុំឃើញមានការសិក្សាអំពីផលប៉ះពាល់លើបរិស្ថានឲ្យបានត្រឹមត្រូវ នោះទេ។ លោកបន្តថា បើសិនគេពិនិត្យមើលឲ្យបានម៉ត់ចត់គេនឹងឃើញផលប៉ះពាល់លើ ប្រជាពលរដ្ឋ និងបរិស្ថាន គឺមានចំនួនរាប់សិបដងលើសពីផលចំណេញពីអគ្គិសនីនោះទៅទៀត។
លោក សុន ឆ័យ បន្ថែមដូច្នេះ ៖ «ពលរដ្ឋនឹងបាត់បង់ចំណូល និងជីវភាព ហើយនិងខ្វះខាតម្ហូបអាហារហ្នឹង គឺយើងឃើញទំហំ មិនមែនរាប់រយលានទេ គឺអាចរាប់ពាន់លានដុល្លារ បើគិតជាតម្លៃ។ យើងឃើញទំនប់ជាច្រើនកន្លែង កាលណាបិទទំនប់ វាត្រូវតែកាប់ឈើ វាត្រូវតែធ្វើឲ្យលិចលង់តំបន់ព្រៃភ្នំទាំងនោះ ហើយនេះជាកត្តាបរិស្ថានមួយដែលយើងអាចបញ្ជាក់ជាទូទៅថា វានឹងធ្វើមានផលវិបាកដទៃៗទៀត»។
ទាក់ទងនឹងការរិះគន់លើគម្រោងសាងសង់ទំនប់អគ្គិសនីនេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងឧស្សាហកម្ម រ៉ែ និងថាមពល លោក ស៊ុយ សែម មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលបានគិតគូរយ៉ាងដិតដល់រវាងផលប៉ះពាល់ និងផលចំណេញទើបមានការសម្រេចជាផ្លូវការឲ្យមានការសាងសង់ ៖ «ដូច្នេះ ការសិក្សាហ្នឹង សាងសង់យ៉ាងម៉េចក៏ដោយ អត់ឲ្យប៉ះពាល់រឿងបាត់ត្រីទេ បានន័យថា គំនូរនៃទំនប់ហ្នឹងត្រូវធ្វើយ៉ាងម៉េចឲ្យមានផ្លូវត្រីចេញចូល មិនបិទជិតត្រីចេញចូលអត់រួចនោះទេ»។
លោក ស៊ុយ សែម បន្តថា ចំពោះប្រជាពលរដ្ឋដែលទទួលរងផលប៉ះពាល់ ហើយត្រូវផ្លាស់ប្ដូរទីលំនៅថ្មីនោះ រដ្ឋាភិបាលបានចរចាជាមួយក្រុមហ៊ុនដោយគិតគូរពីបញ្ហាផ្ដល់សំណងឲ្យ បានសមរម្យតាមការចរចា និងព្រមព្រៀងគ្នាយ៉ាងច្បាស់លាស់។
លោក ស៊ុយ សែម មានប្រសាសន៍ទៀតថា ៖ «យើងឲ្យគាត់នៅមាត់ទឹកហ្នឹង គ្រាន់តែឡើងមកពីទឹកមកនៅមាត់ទឹកវិញដដែលហ្នឹង អាត្រីនេសាទ គាត់នេសាទនៅក្នុងទំនប់ហ្នឹងទៅ មានអី! ធ្វើផ្ទះឲ្យគាត់ ធ្វើផ្លូវឲ្យគាត់ឡើងវិញទៅ។ អ្នកខ្លះបានផ្ទះល្អជាងមុនផង ផ្ទះគាត់មុនកំពេតកំពោត ខ្ទមអីផង ដល់យើងធ្វើ យើងធ្វើផ្ទះមែនទែន ព្រោះអាហ្នឹងគេដាក់ចូលក្នុងថ្លៃលក់អគ្គិសនី ថ្លៃដើមដែលវិនិយោគ យើងចង់ឲ្យគេសងប៉ុន្មានគេចេះតែសងហើយ រួចទៅគេបញ្ចូលក្នុងថ្លៃដើម»។
ពាក់ព័ន្ធនឹងការរិះគន់ពីសកម្មជនបរិស្ថាន និងគណបក្សនយោបាយលើបញ្ហាសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនេះដែរ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានហៅក្រុមសកម្មជនការពារបរិស្ថានដែលបានរិះគន់លើការវិយោគវិស័យ អគ្គិសនីនៅកម្ពុជាថា ជាក្រុមជ្រុលនិយម។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានថ្លែងក្នុងពិធីបិទស្ទឹងឫស្សីជ្រំក្រោម ដើម្បីបើកការដ្ឋានសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១០ យ៉ាងដូច្នេះ ៖ «ដើម្បីបានវារីអគ្គិសនី ៣៣០មេហ្គាវ៉ាត់នៅឫស្សីជ្រំក្រោម យើងនឹងត្រូវបិទស្ទឹងនេះ ហើយវានឹងលិចលង់ព្រៃមួយចំនួនរបស់យើង ប៉ុន្តែនោះជាការដោះដូរមួយ ដើម្បីបានវារីអគ្គិសនី ៣៣០មេហ្គាវ៉ាត់ រឿងវានៅត្រង់នេះ! ប៉ុន្តែសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិឲ្យបញ្ចេញទៅចុះ!»។
ទោះយ៉ាងណាក្ដី ក្រុមអ្នកអភិរក្សបរិស្ថានបានឲ្យដឹងថា កន្លងមករបាយការណ៍ស្ដីពីផលប៉ះពាល់លើអ្នកភូមិ និងធនធានធម្មជាតិដោយសារទំនប់វារីអគ្គិសនី បានដាក់ជូនទៅរដ្ឋាភិបាលដើម្បីសូមឲ្យជួយដោះស្រាយនោះ ពុំដែលមានការឆ្លើយតបម្ដងណាឡើយ។
អង្គការវេទិការបស់អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល បានចេញរបាយការណ៍មួយដោយសិក្សាលម្អិតលើការវិនិយោគវិស័យ វារីអគ្គិសនីនៅកម្ពុជា កាលពីចុងឆ្នាំ២០០៩ បានសន្និដ្ឋានថា ការវិនិយោគវិស័យវារីអគ្គិសនី ហាក់បីដូចជាហួសសម័យទៅហើយ ដោយសារត្រូវចំណាយដើមទុនខ្ពស់ និងបង្កឲ្យមានហានិភ័យជាច្រើន ជាពិសេសផលប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន និងជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋ។
កាលពីឆ្នាំ២០១០ កន្លងទៅ គណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍មួយស្តីពីលទ្ធផលនៃការវាយតម្លៃជា យុទ្ធសាស្ត្រអំពីផលប៉ះពាល់ផ្នែកបរិស្ថាន ដែលបណ្ដាលមកពីការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីតាមដងទន្លេមេគង្គ។
របាយការណ៍នេះបានបង្ហាញថា គម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅលើដងទន្លេចំនួន ១២ ដែលប្រទេសនៅតាមដងទន្លេមេគង្គ គ្រោងសាងសង់ជាបន្តបន្ទាប់នោះ នឹងធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ ១លាននាក់ នឹងត្រូវរងផលប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ និងប្រយោល។
ក្រុមអ្នកជំនាញបានផ្ដល់អនុសាសន៍ដល់ប្រទេសជាសមាជិកគណៈកម្មការ ទន្លេមេគង្គថា គេគួរតែផ្អាកគម្រោងសាងសង់វារីអគ្គិសនីនេះក្នុងរយៈពេល ១០ឆ្នាំសិន ដើម្បីពិនិត្យមើលឡើងវិញនូវលក្ខណៈចាំបាច់នានា ដែលត្រូវអនុវត្តក្នុងដំណើរការនៃការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនី ដើម្បីធានាកុំឲ្យមានការខូចខាតដល់ប្រព័ន្ធធម្មជាតិ។
ក្នុងឆ្នាំ២០១១នេះ តំបន់ដែលកំពុងមានការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅកម្ពុជា មានចំនួន ៧កន្លែង ក្នុងនោះមានមួយកន្លែងបានធ្វើអាជីវកម្មហើយ។
ទី១ វារីអគ្គិសនីគិរីរម្យ១ ដែលមានថាមពល ១២មេហ្គាវ៉ាត់ សព្វថ្ងៃកំពុងដំណើរការធ្វើអាជីវកម្ម។ ទី២ វារីអគ្គិសនីគិរីរម្យ៣ នៅខេត្តកំពង់ស្ពឺ ផលិតបានអគ្គិសនីចំនួន ១៨មេហ្គាវ៉ាត់។ ទី៣ ទំនប់វារីអគ្គិសនីកំចាយ ស្ថិតនៅខេត្តកំពត អាចផលិតថាមពលអគ្គិសនីបាន ១៩៣មេហ្គាវ៉ាត់ អាចដំណើរការបាននៅដើមឆ្នាំ២០១២ ខាងមុខ។ ទី៤ ទំនប់វារីអគ្គិសនីអាតៃ នៅខេត្តពោធិ៍សាត់ មានកម្លាំង ១២០មេហ្គាវ៉ាត់ អាចដំណើរការបាននៅចុងឆ្នាំ២០១២។ ទី៥ ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅស្ទឹងឫស្សីជ្រំក្រោម ស្ថិតនៅក្នុងឃុំបាក់ខ្លង ស្រុកមណ្ឌលសីមា ខេត្តកោះកុង មានកម្លាំង ៣៣៨មេហ្គាវ៉ាត់ អាចដំណើរការបាននៅឆ្នាំ២០១៥។ ទី៦ ទំនប់វារីអគ្គិសនីស្ទឹងតាតៃ ស្ថិតនៅក្នុងឃុំឫស្សីជ្រំ ស្រុកថ្មបាំង ខេត្តកោះកុង មានកម្លាំង ២៤៦មេហ្គាវ៉ាត់ អាចដំណើរការបាននៅឆ្នាំ២០១៥ និងទី៧ វារីអគ្គិសនីទន្លេសេសានក្រោម២ នៅខេត្តស្ទឹងត្រែង គេគ្រោងសាងសង់នៅចុងឆ្នាំ២០១១នេះ មានថាមពលធំជាងគេ មានរហូតដល់ទៅ ៤០០មេហ្គាវ៉ាត់ អាចដំណើរការបាននៅអំឡុងឆ្នាំ២០១៧៕
អ្នកសម្របសម្រួលអង្គការបណ្ដាញការពារទន្លេ៣ គឺទន្លេសេសាន ស្រែពក និងទន្លេសេកុង មានទីស្នាក់ការប្រចាំនៅខេត្តរតនគិរី លោក មៀច មាន បានឲ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរី ដឹងថា ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍រស់នៅតាមដងទន្លេសេសាន បានទទួលរងផលប៉ះពាល់ផ្ទួនៗពីការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅក្នុង ប្រទេសវៀតណាម ជាច្រើនកន្លែង ហើយមកដល់ពេលនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងភាគីពាក់ព័ន្ធ មិនទាន់បានដោះស្រាយជូនប្រជាពលរដ្ឋផង បន្ថែមទៅលើនេះទៀត គម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីក្នុងស្រុកបានចាប់ផ្ដើមអនុវត្តបន្ត ទៀតនៅពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ។
លោកបានឲ្យដឹងទៀតថា ៖ «ឃើញថា នៅពេលខាងមុខនេះ សហគមន៍យើងនឹងប្រឈមនឹងបញ្ហាពីរផ្ទួនគ្នា។ បញ្ហាមុនកើតឡើងមិនទាន់បានដោះស្រាយ ឬមានដំណោះស្រាយបែបណាមួយឲ្យប្រជាពលរដ្ឋបានធូរស្រាលក្នុងអារម្មណ៍ ទេ តែឥឡូវផែនការអភិវឌ្ឍន៍ថ្មីមួយទៀតត្រូវបានដាក់ចូល អ៊ីចឹងក្ដីបារម្ភរបស់គាត់ត្រូវបានផ្ទួន»។
លោក មៀច មាន បន្តថា ផលប៉ះពាល់ដែលគេមើលឃើញមាន ២ផ្នែកធំៗ គឺផលប៉ះពាល់ដោយប្រយោល និងប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់។ មានជាអាទិ៍ គម្រោងសាងសង់ទំនប់សេសាន២ ក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង នៅចុងឆ្នាំ២០១១នេះ គេត្រៀមជម្លៀសប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៥ឃុំ ដែលមានប្រជាពលរដ្ឋប្រហែលជាង ១ម៉ឺននាក់ ត្រូវប្ដូរទីលំនៅថ្មី ដីស្រែចម្ការរាប់សិបហិកតារត្រូវបោះបង់ចោល និងមានបញ្ហាប្រឈមផ្សេងៗជាច្រើនទៀត។
លោក មៀច មាន បញ្ជាក់បន្ថែម ៖ «ជាពិសេសទំនប់មួយនៅឡូត៍សេសាន២ ត្រូវប្លុក (បិទ) អស់ពីរទន្លេ វាមិនអាចធ្វើឲ្យត្រីបន្លាស់ទីពីក្រោម ពីទន្លេមេគង្គ ឡើងទៅក្នុងទន្លេសេសាន ទន្លេស្រែពកអីបានទេ ដោយសារទំនប់នោះខ្ពស់។ អ៊ីចឹងវាប្លុកទាំងស្រុងតែម្ដងចំពោះចរាចរណ៍របស់ត្រី ហើយប្រជាជនទាំងផ្នែកខាងក្រោម និងផ្នែកខាងលើមិនអាចធ្វើដំណើរតាមទូកបានទេ»។
សកម្មជនបរិស្ថានរូបនេះបានឲ្យដឹងពីផលប៉ះពាល់កន្លងមកដែល បណ្ដាលពីការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅប្រទេសជិតខាងកម្ពុជា ដូចជាប្រទេសវៀតណាម ជាដើមនោះ បានជះឥទ្ធិពលមកលើពលរដ្ឋដែលរស់នៅតាមដងទន្លេសេសាន ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដូចជាបញ្ហាធ្វើឲ្យទិន្នផលត្រីថយចុះ និងមានពូជត្រីមួយចំនួនត្រូវបាត់បង់តែម្ដង។
ការបាក់ច្រាំងទន្លេ ការកើនឡើងនូវខ្សាច់បាតទន្លេបណ្ដាលឲ្យលុបអន្លង់ត្រី ដែលជាជម្រកត្រីពងកូនយ៉ាងសំខាន់ បាត់តំបន់ថ្មប៉ប្រះទឹក ការប្រែប្រួលនូវល្បឿននៃចរន្តទឹកហូរមិនទៀងទាត់ បណ្ដាលឲ្យមានទឹកជំនន់លិចផ្ទះសម្បែង ស្រែចម្ការប្រជាពលរដ្ឋ ហើយពេលខ្លះបណ្ដាលទឹកទន្លេរីងរាក់គួរឲ្យព្រួយបារម្ភ។ បញ្ហាទឹកប្រែប្រួលនេះបណ្ដាលឲ្យគុណភាពទឹកមានភាពមិនប្រក្រតី បង្កឲ្យអ្នកប្រើប្រាស់ទឹកជួបប្រទះបញ្ហាប៉ះពាល់ដល់សុខភាព ៖ «នៅពេលងូតទឹក ប្រើទឹកទៅវារមាស់ កើតរោគផ្សេងៗ ជាពិសេសក្មេង អ្នកនេសាទ និងស្ត្រីហ្នឹង…»។
ប្រធានសមាគមការពារបរិស្ថាន និងវប្បធម៌ ហៅកាត់ថា សេប៉ា (Cepa) លោក ទេព ប៊ុនរិទ្ធិ បានមានប្រសាសន៍ថា ការកសាងទំនប់វារីអគ្គិសនីមានផលប៉ះពាល់ជាច្រើន ដែលមានកន្លែងខ្លះមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន។
នាយកប្រតិបត្តិនៃវេទិការបស់អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល (NGO FORUM) លោក ឈិត សំអាត បានធ្វើការកត់សម្គាល់ឃើញថា ផលប៉ះពាល់ពីវារីអគ្គិសនីនៅតំបន់តាមដងទន្លេមានភាពធ្ងន់ធ្ងរ ខ្លាំងជាងនៅតំបន់ព្រៃភ្នំ និងដងស្ទឹង ដែលតំបន់នេះអាចប៉ះពាល់ដល់ព្រៃឈើ ជីវចម្រុះជាច្រើនប្រភេទ មានដូចជាសត្វព្រៃជាដើម។
លោក ឈិត សំអាត បន្តថា ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងតំបន់ដែលមានផលប៉ះពាល់ គេមិនរំពឹងថា នឹងទទួលបានផលពីវារីអគ្គិសនីនោះប៉ុន្មានទេ ៖ «ពួកគាត់មិនមានអីចាំបាច់ អគ្គិសនីធំដុំប៉ុន្មានទេ តាមខ្ញុំយល់ តាមជនបទពួកគាត់គ្រាន់តែមានភ្លើងដើម្បីបំភ្លឺអ៊ីចឹង»។
តំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំង សម រង្ស៊ី លោក សុន ឆ័យ មានប្រសាសន៍ដែរថា គម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីភាគច្រើនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គេពុំឃើញមានការសិក្សាអំពីផលប៉ះពាល់លើបរិស្ថានឲ្យបានត្រឹមត្រូវ នោះទេ។ លោកបន្តថា បើសិនគេពិនិត្យមើលឲ្យបានម៉ត់ចត់គេនឹងឃើញផលប៉ះពាល់លើ ប្រជាពលរដ្ឋ និងបរិស្ថាន គឺមានចំនួនរាប់សិបដងលើសពីផលចំណេញពីអគ្គិសនីនោះទៅទៀត។
លោក សុន ឆ័យ បន្ថែមដូច្នេះ ៖ «ពលរដ្ឋនឹងបាត់បង់ចំណូល និងជីវភាព ហើយនិងខ្វះខាតម្ហូបអាហារហ្នឹង គឺយើងឃើញទំហំ មិនមែនរាប់រយលានទេ គឺអាចរាប់ពាន់លានដុល្លារ បើគិតជាតម្លៃ។ យើងឃើញទំនប់ជាច្រើនកន្លែង កាលណាបិទទំនប់ វាត្រូវតែកាប់ឈើ វាត្រូវតែធ្វើឲ្យលិចលង់តំបន់ព្រៃភ្នំទាំងនោះ ហើយនេះជាកត្តាបរិស្ថានមួយដែលយើងអាចបញ្ជាក់ជាទូទៅថា វានឹងធ្វើមានផលវិបាកដទៃៗទៀត»។
ទាក់ទងនឹងការរិះគន់លើគម្រោងសាងសង់ទំនប់អគ្គិសនីនេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងឧស្សាហកម្ម រ៉ែ និងថាមពល លោក ស៊ុយ សែម មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលបានគិតគូរយ៉ាងដិតដល់រវាងផលប៉ះពាល់ និងផលចំណេញទើបមានការសម្រេចជាផ្លូវការឲ្យមានការសាងសង់ ៖ «ដូច្នេះ ការសិក្សាហ្នឹង សាងសង់យ៉ាងម៉េចក៏ដោយ អត់ឲ្យប៉ះពាល់រឿងបាត់ត្រីទេ បានន័យថា គំនូរនៃទំនប់ហ្នឹងត្រូវធ្វើយ៉ាងម៉េចឲ្យមានផ្លូវត្រីចេញចូល មិនបិទជិតត្រីចេញចូលអត់រួចនោះទេ»។
លោក ស៊ុយ សែម បន្តថា ចំពោះប្រជាពលរដ្ឋដែលទទួលរងផលប៉ះពាល់ ហើយត្រូវផ្លាស់ប្ដូរទីលំនៅថ្មីនោះ រដ្ឋាភិបាលបានចរចាជាមួយក្រុមហ៊ុនដោយគិតគូរពីបញ្ហាផ្ដល់សំណងឲ្យ បានសមរម្យតាមការចរចា និងព្រមព្រៀងគ្នាយ៉ាងច្បាស់លាស់។
លោក ស៊ុយ សែម មានប្រសាសន៍ទៀតថា ៖ «យើងឲ្យគាត់នៅមាត់ទឹកហ្នឹង គ្រាន់តែឡើងមកពីទឹកមកនៅមាត់ទឹកវិញដដែលហ្នឹង អាត្រីនេសាទ គាត់នេសាទនៅក្នុងទំនប់ហ្នឹងទៅ មានអី! ធ្វើផ្ទះឲ្យគាត់ ធ្វើផ្លូវឲ្យគាត់ឡើងវិញទៅ។ អ្នកខ្លះបានផ្ទះល្អជាងមុនផង ផ្ទះគាត់មុនកំពេតកំពោត ខ្ទមអីផង ដល់យើងធ្វើ យើងធ្វើផ្ទះមែនទែន ព្រោះអាហ្នឹងគេដាក់ចូលក្នុងថ្លៃលក់អគ្គិសនី ថ្លៃដើមដែលវិនិយោគ យើងចង់ឲ្យគេសងប៉ុន្មានគេចេះតែសងហើយ រួចទៅគេបញ្ចូលក្នុងថ្លៃដើម»។
ពាក់ព័ន្ធនឹងការរិះគន់ពីសកម្មជនបរិស្ថាន និងគណបក្សនយោបាយលើបញ្ហាសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនេះដែរ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានហៅក្រុមសកម្មជនការពារបរិស្ថានដែលបានរិះគន់លើការវិយោគវិស័យ អគ្គិសនីនៅកម្ពុជាថា ជាក្រុមជ្រុលនិយម។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានថ្លែងក្នុងពិធីបិទស្ទឹងឫស្សីជ្រំក្រោម ដើម្បីបើកការដ្ឋានសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១០ យ៉ាងដូច្នេះ ៖ «ដើម្បីបានវារីអគ្គិសនី ៣៣០មេហ្គាវ៉ាត់នៅឫស្សីជ្រំក្រោម យើងនឹងត្រូវបិទស្ទឹងនេះ ហើយវានឹងលិចលង់ព្រៃមួយចំនួនរបស់យើង ប៉ុន្តែនោះជាការដោះដូរមួយ ដើម្បីបានវារីអគ្គិសនី ៣៣០មេហ្គាវ៉ាត់ រឿងវានៅត្រង់នេះ! ប៉ុន្តែសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិឲ្យបញ្ចេញទៅចុះ!»។
ទោះយ៉ាងណាក្ដី ក្រុមអ្នកអភិរក្សបរិស្ថានបានឲ្យដឹងថា កន្លងមករបាយការណ៍ស្ដីពីផលប៉ះពាល់លើអ្នកភូមិ និងធនធានធម្មជាតិដោយសារទំនប់វារីអគ្គិសនី បានដាក់ជូនទៅរដ្ឋាភិបាលដើម្បីសូមឲ្យជួយដោះស្រាយនោះ ពុំដែលមានការឆ្លើយតបម្ដងណាឡើយ។
អង្គការវេទិការបស់អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល បានចេញរបាយការណ៍មួយដោយសិក្សាលម្អិតលើការវិនិយោគវិស័យ វារីអគ្គិសនីនៅកម្ពុជា កាលពីចុងឆ្នាំ២០០៩ បានសន្និដ្ឋានថា ការវិនិយោគវិស័យវារីអគ្គិសនី ហាក់បីដូចជាហួសសម័យទៅហើយ ដោយសារត្រូវចំណាយដើមទុនខ្ពស់ និងបង្កឲ្យមានហានិភ័យជាច្រើន ជាពិសេសផលប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន និងជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋ។
កាលពីឆ្នាំ២០១០ កន្លងទៅ គណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍មួយស្តីពីលទ្ធផលនៃការវាយតម្លៃជា យុទ្ធសាស្ត្រអំពីផលប៉ះពាល់ផ្នែកបរិស្ថាន ដែលបណ្ដាលមកពីការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីតាមដងទន្លេមេគង្គ។
របាយការណ៍នេះបានបង្ហាញថា គម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅលើដងទន្លេចំនួន ១២ ដែលប្រទេសនៅតាមដងទន្លេមេគង្គ គ្រោងសាងសង់ជាបន្តបន្ទាប់នោះ នឹងធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ ១លាននាក់ នឹងត្រូវរងផលប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ និងប្រយោល។
ក្រុមអ្នកជំនាញបានផ្ដល់អនុសាសន៍ដល់ប្រទេសជាសមាជិកគណៈកម្មការ ទន្លេមេគង្គថា គេគួរតែផ្អាកគម្រោងសាងសង់វារីអគ្គិសនីនេះក្នុងរយៈពេល ១០ឆ្នាំសិន ដើម្បីពិនិត្យមើលឡើងវិញនូវលក្ខណៈចាំបាច់នានា ដែលត្រូវអនុវត្តក្នុងដំណើរការនៃការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនី ដើម្បីធានាកុំឲ្យមានការខូចខាតដល់ប្រព័ន្ធធម្មជាតិ។
ក្នុងឆ្នាំ២០១១នេះ តំបន់ដែលកំពុងមានការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅកម្ពុជា មានចំនួន ៧កន្លែង ក្នុងនោះមានមួយកន្លែងបានធ្វើអាជីវកម្មហើយ។
ទី១ វារីអគ្គិសនីគិរីរម្យ១ ដែលមានថាមពល ១២មេហ្គាវ៉ាត់ សព្វថ្ងៃកំពុងដំណើរការធ្វើអាជីវកម្ម។ ទី២ វារីអគ្គិសនីគិរីរម្យ៣ នៅខេត្តកំពង់ស្ពឺ ផលិតបានអគ្គិសនីចំនួន ១៨មេហ្គាវ៉ាត់។ ទី៣ ទំនប់វារីអគ្គិសនីកំចាយ ស្ថិតនៅខេត្តកំពត អាចផលិតថាមពលអគ្គិសនីបាន ១៩៣មេហ្គាវ៉ាត់ អាចដំណើរការបាននៅដើមឆ្នាំ២០១២ ខាងមុខ។ ទី៤ ទំនប់វារីអគ្គិសនីអាតៃ នៅខេត្តពោធិ៍សាត់ មានកម្លាំង ១២០មេហ្គាវ៉ាត់ អាចដំណើរការបាននៅចុងឆ្នាំ២០១២។ ទី៥ ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅស្ទឹងឫស្សីជ្រំក្រោម ស្ថិតនៅក្នុងឃុំបាក់ខ្លង ស្រុកមណ្ឌលសីមា ខេត្តកោះកុង មានកម្លាំង ៣៣៨មេហ្គាវ៉ាត់ អាចដំណើរការបាននៅឆ្នាំ២០១៥។ ទី៦ ទំនប់វារីអគ្គិសនីស្ទឹងតាតៃ ស្ថិតនៅក្នុងឃុំឫស្សីជ្រំ ស្រុកថ្មបាំង ខេត្តកោះកុង មានកម្លាំង ២៤៦មេហ្គាវ៉ាត់ អាចដំណើរការបាននៅឆ្នាំ២០១៥ និងទី៧ វារីអគ្គិសនីទន្លេសេសានក្រោម២ នៅខេត្តស្ទឹងត្រែង គេគ្រោងសាងសង់នៅចុងឆ្នាំ២០១១នេះ មានថាមពលធំជាងគេ មានរហូតដល់ទៅ ៤០០មេហ្គាវ៉ាត់ អាចដំណើរការបាននៅអំឡុងឆ្នាំ២០១៧៕
No comments:
Post a Comment