ដោយ គឹម ពៅ
2011-02-17
មកដល់ពេលនេះ គេមិនទាន់មានដំណឹងថា តើបេសកជនរបស់អង្គការយូណេស្កូ (UNESCO) នឹងចូលទៅពិនិត្យការខូចខាតនៃប្រាសាទព្រះវិហារ ឬក៏អត់ទេ។អ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីបានអះអាងថា គេពុំមានឃើញសញ្ញាណាមួយថា បេសកជននៃអង្គការយូណេស្កូ នឹងបញ្ឈប់សកម្មភាពរបស់ខ្លួន ក្នុងការចូលទៅពិនិត្យក្រោយការបំផ្លិចបំផ្លាញនោះឡើយ បើទោះបីជាមន្ត្រីកំពូលៗ របស់ថៃព្យាយាមហាមប្រាមមិនឲ្យចូលទៅតំបន់នោះក៏ដោយ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន បានបញ្ជាក់ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី១៧ កុម្ភៈ ថា តំណាងរបស់អង្គការយូណេស្កូនឹងមកដល់ក្នុងពេលដ៏ឆាប់ខាងមុខនេះ ដោយសារការបំផ្លាញមកលើប្រាសាទ គឺជាការបំផ្លាញសម្បត្តិវប្បធម៌របស់ពិភពលោក ប៉ុន្តែគេនៅមិនអាចបញ្ជាក់អំពីកាលបរិច្ឆេទពិតប្រាកដបាននៅឡើយទេ ៖ "មិនមានសក្ដានុពលនៃការជំទាស់នោះទេ ពីព្រោះថាគេមិនស្ដាប់ថៃទេ។ ពីព្រោះរឿងប្រាសាទព្រះវិហារ ជារឿងដាច់ដោយឡែក ដីធ្លីព្រំដែន ហើយចំណុចទី២ ជារឿងវប្បធម៌ ដែលពិភពលោកគេត្រូវតែមកមើល មកវាយតម្លៃជាការងារដែលគេហៅថា កាតព្វកិច្ចរបស់អង្គការយូណេស្កូ ដែលជាអង្គការពិភពលោក"។
ការអះអាងដូច្នេះបានធ្វើឡើងនៅក្រោយពេលដែលនាយកខុទ្ទកាល័យរបស់ នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោក ប៉ានីតាន វ៉ាត់តានាយ៉ាកន (Panitan Watanayagorn) បាននិយាយប្រាប់កាសែតបាងកកប៉ុស្តិ៍ កាលពីថ្ងៃទី១៥ កុម្ភៈ កន្លងទៅថា លោក អាភីស៊ិត នឹងទទួលស្វាគមន៍តំណាងពិសេសរបស់អង្គការយូណេស្កូ ដែលនឹងអញ្ជើញធ្វើទស្សនកិច្ចនៅក្នុងប្រទេសថៃ ដើម្បីផ្លាស់ប្ដូរវប្បធម៌ ប៉ុន្តែនឹងមិនយល់ព្រមចំពោះការចាត់បញ្ជូននូវក្រុមណាមួយ ដើម្បីចូលទៅស្រាវជ្រាវនៅប្រាសាទព្រះវិហារ ក្នុងពេលនេះបានឡើយ។
លោក ហ៊ុន សែន នៅថ្ងៃដដែលនេះ បានថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទកាសែត នៅឯវិមានសន្តិភាព ដោយហៅអ្នកការទូតថៃ លោក កាស៊ីត ភិរម្យ (Kasit Piromya) ថា អ្នកការទូតអន្ទង់ ពូកែត្បុលជាងត្រីឆ្លូញ គ្មានជំហរពិតប្រាកដ កំពុងតែប្រឆាំងនូវយន្តការដោះស្រាយរបស់អន្តរជាតិ សូម្បីតែការសុំពិនិត្យបញ្ហាប្រាសាទព្រះវិហារ ហើយការហាមប្រាមនេះមិនអាចរារាំងបានឡើយ ៖ "យើងមិនមែនចូលភាគី ទី៣ ចូលគ្រប់តែរឿងនោះទេ ហើយប្រាសាទព្រះវិហារក៏ត្រូវភាគីទី៣ ចូលរួម ព្រោះប្រាសាទព្រះវិហារលែងជារបស់កម្ពុជាម្នាក់ឯងហើយ។ មានសិទ្ធិអ្វីទៅហាមឃាត់ UNESCO បេសកកម្មមកកាន់ប្រាសាទព្រះវិហារ តើនេះជាដីរបស់ថៃ ឬយ៉ាងម៉េច?"។
នៅគ្រានេះដែរ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកសម្បត្តិវប្បធម៌របស់ខ្មែរបានសម្ដែងការ ខឹងសម្បាលាយជាមួយការមិនទុកចិត្តបេសកកម្មនេះ ប៉ុន្តែយ៉ាងណាក៏ដោយ គេនៅតែមានសង្ឃឹមថា UNESCO នឹងមិនលះបង់ការពិនិត្យប្រាសាទនោះឡើយ។
អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិតសភា លោកបណ្ឌិត ស៊ុំ ឈុំប៊ុន គិតថា តំណាងយូណេស្កូ ប្រហែលមិនធ្លាក់ក្នុងការគំរាមរបស់ថៃនោះឡើយ ៖ "ទឡ្ហីករណ៍ របស់ថៃ វាគិតថាអ៊ីចឹង វាថាអាឹងដីវា អ៊ីចឹងបានជាមានគំរាមយូណេស្កូ។ គំរាមថា កុំមក ពីព្រោះអាហ្នឹងជាដីគេ ហើយម្យ៉ាងទៀត គេគិតថា កំពុងតែមានសង្គ្រាម អ៊ីចឹងមិនគួរថា មកឆាប់ទេ"។
លោកបណ្ឌិត ធុយ ចាន់ធួន អ្នកស្រាវជ្រាវវត្ថុបូរាណខ្មែរបញ្ជាក់បន្ថែម ៖ "សុំ ឲ្យយូណេស្កូធ្វើការឲ្យម៉ឺងម៉ាត់មែនទែន ជាពិសេសយូណេស្កូខ្មែរ សូមឲ្យធ្វើការជាមួយយូណេស្កូនៅប៉ារីស ហើយធ្វើម៉េចយើងប្រើអំណាចរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីធ្វើកិច្ចការរបស់យើង។ យើងកុំស្ដាប់ភាគីជម្លោះ"។
កាលពីថ្ងៃទី១១ កុម្ភៈ កន្លងទៅ អតីតអគ្គនាយកអង្គការយូណេស្កូ លោក កូជីរ៉ូ ម៉ាត់ស៊ូអ៊ូរ៉ា (Koichiro Matsuura) ត្រូវបានគេតែងតាំងរួចហើយ ជាបេសកជនពិសេសនៃប្រាសាទព្រះវិហារ ហើយលោកនឹងអញ្ជើញមកដល់ក្រុងបាងកក និងក្រុងភ្នំពេញ នៅពេលដ៏ខ្លីខាងមុខនេះ។
ការតែងតាំងលោក កូជីរ៉ូ ម៉ាត់ស៊ូអ៊ូរ៉ា បានធ្វើឡើងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំបន្ទាន់របស់អង្គការយូណេស្កូ ដែលគេបានធ្វើឡើងនៅទីក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារាំង ក្រោយពីឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក សុខ អាន បានទទូចទាមទារឲ្យគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក និងអង្គការយូណេស្កូ ផ្ដល់នូវជំនួយបន្ទាន់ ដើម្បីការពារប្រាសាទព្រះវិហារ ដែលកំពុងប្រឈមមុខចំពោះការខូចខាតធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារតែការបាញ់ផ្លោងរបស់កងទ័ពថៃ កាលពីថ្ងៃទី៤ ដល់ថ្ងៃទី៧ កុម្ភៈ។
អ្នកស្រី អ៊ីរីណា បូកូវ៉ា (Irina Bokova) បានថ្លែងថា លោក កូជីរ៉ូ ម៉ាត់ស៊ូអូរ៉ា នឹងអញ្ជើញមកកាន់ក្រុងភ្នំពេញ និងក្រុងបាងកក ដើម្បីពិភាក្សាថា តើធ្វើយ៉ាងម៉េចដើម្បីការពារតំបន់បេតិកភណ្ឌពិភពលោក។ លោកនឹងធ្វើការជាមួយភាគីទាំងពីរ ដើម្បីបន្ថយនូវភាពតានតឹង ហើយនឹងជំរុញការជជែកជុំវិញការថែរក្សាប្រាង្គប្រាសាទ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ កាសែតបាងកកប៉ុស្តិ៍របស់ថៃ បានឲ្យដឹងទៀតថា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន និងធនធានធម្មជាតិរបស់ថៃ ត្រូវបានគេចាត់តាំងឲ្យចូលរួមប្រជុំអំពីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅថ្ងៃ ខាងមុខនេះ នៅប្រទេសបារាំង ហើយប្រទេសថៃ នឹងស្នើម្តងទៀតឲ្យផ្អាកចំពោះការចុះបញ្ជីប្រាសាទព្រះវិហារក្នុង បេតិកភណ្ឌពិភពលោក៕
លោក ផៃ ស៊ីផាន បានបញ្ជាក់ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី១៧ កុម្ភៈ ថា តំណាងរបស់អង្គការយូណេស្កូនឹងមកដល់ក្នុងពេលដ៏ឆាប់ខាងមុខនេះ ដោយសារការបំផ្លាញមកលើប្រាសាទ គឺជាការបំផ្លាញសម្បត្តិវប្បធម៌របស់ពិភពលោក ប៉ុន្តែគេនៅមិនអាចបញ្ជាក់អំពីកាលបរិច្ឆេទពិតប្រាកដបាននៅឡើយទេ ៖ "មិនមានសក្ដានុពលនៃការជំទាស់នោះទេ ពីព្រោះថាគេមិនស្ដាប់ថៃទេ។ ពីព្រោះរឿងប្រាសាទព្រះវិហារ ជារឿងដាច់ដោយឡែក ដីធ្លីព្រំដែន ហើយចំណុចទី២ ជារឿងវប្បធម៌ ដែលពិភពលោកគេត្រូវតែមកមើល មកវាយតម្លៃជាការងារដែលគេហៅថា កាតព្វកិច្ចរបស់អង្គការយូណេស្កូ ដែលជាអង្គការពិភពលោក"។
ការអះអាងដូច្នេះបានធ្វើឡើងនៅក្រោយពេលដែលនាយកខុទ្ទកាល័យរបស់ នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោក ប៉ានីតាន វ៉ាត់តានាយ៉ាកន (Panitan Watanayagorn) បាននិយាយប្រាប់កាសែតបាងកកប៉ុស្តិ៍ កាលពីថ្ងៃទី១៥ កុម្ភៈ កន្លងទៅថា លោក អាភីស៊ិត នឹងទទួលស្វាគមន៍តំណាងពិសេសរបស់អង្គការយូណេស្កូ ដែលនឹងអញ្ជើញធ្វើទស្សនកិច្ចនៅក្នុងប្រទេសថៃ ដើម្បីផ្លាស់ប្ដូរវប្បធម៌ ប៉ុន្តែនឹងមិនយល់ព្រមចំពោះការចាត់បញ្ជូននូវក្រុមណាមួយ ដើម្បីចូលទៅស្រាវជ្រាវនៅប្រាសាទព្រះវិហារ ក្នុងពេលនេះបានឡើយ។
លោក ហ៊ុន សែន នៅថ្ងៃដដែលនេះ បានថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទកាសែត នៅឯវិមានសន្តិភាព ដោយហៅអ្នកការទូតថៃ លោក កាស៊ីត ភិរម្យ (Kasit Piromya) ថា អ្នកការទូតអន្ទង់ ពូកែត្បុលជាងត្រីឆ្លូញ គ្មានជំហរពិតប្រាកដ កំពុងតែប្រឆាំងនូវយន្តការដោះស្រាយរបស់អន្តរជាតិ សូម្បីតែការសុំពិនិត្យបញ្ហាប្រាសាទព្រះវិហារ ហើយការហាមប្រាមនេះមិនអាចរារាំងបានឡើយ ៖ "យើងមិនមែនចូលភាគី ទី៣ ចូលគ្រប់តែរឿងនោះទេ ហើយប្រាសាទព្រះវិហារក៏ត្រូវភាគីទី៣ ចូលរួម ព្រោះប្រាសាទព្រះវិហារលែងជារបស់កម្ពុជាម្នាក់ឯងហើយ។ មានសិទ្ធិអ្វីទៅហាមឃាត់ UNESCO បេសកកម្មមកកាន់ប្រាសាទព្រះវិហារ តើនេះជាដីរបស់ថៃ ឬយ៉ាងម៉េច?"។
នៅគ្រានេះដែរ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកសម្បត្តិវប្បធម៌របស់ខ្មែរបានសម្ដែងការ ខឹងសម្បាលាយជាមួយការមិនទុកចិត្តបេសកកម្មនេះ ប៉ុន្តែយ៉ាងណាក៏ដោយ គេនៅតែមានសង្ឃឹមថា UNESCO នឹងមិនលះបង់ការពិនិត្យប្រាសាទនោះឡើយ។
អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិតសភា លោកបណ្ឌិត ស៊ុំ ឈុំប៊ុន គិតថា តំណាងយូណេស្កូ ប្រហែលមិនធ្លាក់ក្នុងការគំរាមរបស់ថៃនោះឡើយ ៖ "ទឡ្ហីករណ៍ របស់ថៃ វាគិតថាអ៊ីចឹង វាថាអាឹងដីវា អ៊ីចឹងបានជាមានគំរាមយូណេស្កូ។ គំរាមថា កុំមក ពីព្រោះអាហ្នឹងជាដីគេ ហើយម្យ៉ាងទៀត គេគិតថា កំពុងតែមានសង្គ្រាម អ៊ីចឹងមិនគួរថា មកឆាប់ទេ"។
លោកបណ្ឌិត ធុយ ចាន់ធួន អ្នកស្រាវជ្រាវវត្ថុបូរាណខ្មែរបញ្ជាក់បន្ថែម ៖ "សុំ ឲ្យយូណេស្កូធ្វើការឲ្យម៉ឺងម៉ាត់មែនទែន ជាពិសេសយូណេស្កូខ្មែរ សូមឲ្យធ្វើការជាមួយយូណេស្កូនៅប៉ារីស ហើយធ្វើម៉េចយើងប្រើអំណាចរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីធ្វើកិច្ចការរបស់យើង។ យើងកុំស្ដាប់ភាគីជម្លោះ"។
កាលពីថ្ងៃទី១១ កុម្ភៈ កន្លងទៅ អតីតអគ្គនាយកអង្គការយូណេស្កូ លោក កូជីរ៉ូ ម៉ាត់ស៊ូអ៊ូរ៉ា (Koichiro Matsuura) ត្រូវបានគេតែងតាំងរួចហើយ ជាបេសកជនពិសេសនៃប្រាសាទព្រះវិហារ ហើយលោកនឹងអញ្ជើញមកដល់ក្រុងបាងកក និងក្រុងភ្នំពេញ នៅពេលដ៏ខ្លីខាងមុខនេះ។
ការតែងតាំងលោក កូជីរ៉ូ ម៉ាត់ស៊ូអ៊ូរ៉ា បានធ្វើឡើងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំបន្ទាន់របស់អង្គការយូណេស្កូ ដែលគេបានធ្វើឡើងនៅទីក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារាំង ក្រោយពីឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក សុខ អាន បានទទូចទាមទារឲ្យគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក និងអង្គការយូណេស្កូ ផ្ដល់នូវជំនួយបន្ទាន់ ដើម្បីការពារប្រាសាទព្រះវិហារ ដែលកំពុងប្រឈមមុខចំពោះការខូចខាតធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារតែការបាញ់ផ្លោងរបស់កងទ័ពថៃ កាលពីថ្ងៃទី៤ ដល់ថ្ងៃទី៧ កុម្ភៈ។
អ្នកស្រី អ៊ីរីណា បូកូវ៉ា (Irina Bokova) បានថ្លែងថា លោក កូជីរ៉ូ ម៉ាត់ស៊ូអូរ៉ា នឹងអញ្ជើញមកកាន់ក្រុងភ្នំពេញ និងក្រុងបាងកក ដើម្បីពិភាក្សាថា តើធ្វើយ៉ាងម៉េចដើម្បីការពារតំបន់បេតិកភណ្ឌពិភពលោក។ លោកនឹងធ្វើការជាមួយភាគីទាំងពីរ ដើម្បីបន្ថយនូវភាពតានតឹង ហើយនឹងជំរុញការជជែកជុំវិញការថែរក្សាប្រាង្គប្រាសាទ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ កាសែតបាងកកប៉ុស្តិ៍របស់ថៃ បានឲ្យដឹងទៀតថា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន និងធនធានធម្មជាតិរបស់ថៃ ត្រូវបានគេចាត់តាំងឲ្យចូលរួមប្រជុំអំពីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅថ្ងៃ ខាងមុខនេះ នៅប្រទេសបារាំង ហើយប្រទេសថៃ នឹងស្នើម្តងទៀតឲ្យផ្អាកចំពោះការចុះបញ្ជីប្រាសាទព្រះវិហារក្នុង បេតិកភណ្ឌពិភពលោក៕
No comments:
Post a Comment